Co to jest audyt fundacji rodzinnej?
Fundacje rodzinne funkcjonują w polskim systemie prawnym od 2023 roku. Ich celem jest gromadzenie majątku i zarządzanie nim w interesie wybranych beneficjentów – zwykle członków rodziny fundatora. To wyjątkowa forma organizacyjna, która łączy elementy sukcesji, planowania majątkowego i zarządzania finansami.
Ze względu na charakter fundacji rodzinnych i wartości, jakimi operują, ustawodawca nałożył na nie szereg obowiązków sprawozdawczych. Jednym z nich jest audyt fundacji rodzinnej.
Audyt fundacji rodzinnej daje realną wartość jako narzędzie ochrony interesów fundatora, beneficjentów i samej fundacji. Dlatego, zgodnie z przepisami powinien być powierzony niezależnym i doświadczonym profesjonalistom, w tym biegłym rewidentom.
Jaki jest zakres audytu fundacji rodzinnych i czym się różni od audytu finansowego?
Audyt fundacji rodzinnej wynika bezpośrednio z ustawy o fundacji rodzinnej. Jego celem jest między innymi:
-
ocena zgodności działalności fundacji z przepisami prawa i statutem,
-
analiza decyzji zarządu fundacji w kontekście interesów beneficjentów,
-
ocena mechanizmów kontroli wewnętrznej i przejrzystości działania.
Jest to zatem zakres szerszy, niż w przypadku badania sprawozdania finansowego. Audyt finansowy koncentruje się bowiem na weryfikacji poprawności informacji finansowych i ich ujęciu zgodnie z ustawą o rachunkowości. Audyt fundacji rodzinnej z kolei ma spojrzeć znacznie szerzej na całą działalność fundacji i jej zgodność z prawem.
Czy audyt fundacji rodzinnych jest obowiązkowy?
Tak, audyt fundacji rodzinnej jest obowiązkowy niezależnie od kryteriów finansowych (nie ma tutaj progów, jak w przypadku audytu finansowego).
Zgodnie z art. 77 ust. 2 ustawy, audyt fundacji rodzinnej przeprowadza się:
-
co najmniej raz na cztery lata, lub
-
corocznie, jeśli sprawozdanie finansowe fundacji podlega badaniu (zgodnie z określonymi w ustawie o rachunkowości limitami).
Kto przeprowadza audyt fundacji rodzinnej?
Warto zwrócić uwagę na to, że zgodnie z ustawą ustawodawca przewidział kluczową rolę dla biegłego rewidenta w audycie fundacji rodzinnej.
Art. 77 ust. 1 ustawy stanowi, że audyt fundacji rodzinnej może być przeprowadzony przez :
-
firmę audytorską, lub
-
zespół audytorów wyznaczony przez zgromadzenie beneficjentów.
O ile więc nie musi to być firma audytorska, to w skład zespołu audytorów, zgodnie z art. 77 ust. 2, muszą wchodzić biegły rewident, doradca podatkowy oraz adwokat lub radca prawny. Wybór podmiotu przeprowadzającego audyt (czyli również i tego, czy będzie to firma audytorska lub zespół audytorów) należy do zgromadzenia beneficjentów fundacji.
Jaki jest koszt audytu fundacji rodzinnej?
Aby odpowiedzieć na pytanie, ile kosztuje audyt fundacji rodzinnej trzeba odpowiedź podzielić na dwa etapy.
Po pierwsze, na cenę ma wpływ sama wielkość i kompleksowość działań fundacji. Cena zależeć będzie między innymi od jej rozmiaru, struktury majątku, zakresu działalności, liczby beneficjentów oraz zakresu wymaganych czynności audytowych. Jeżeli więc będziesz składać zapytanie o ofertę na audyt fundacji, takie informacji będą potrzebne do wyceny.
Po drugie, należy pamiętać, że w przypadku wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia audytu fundacji rodzinnej, to firma audytorska, zgodnie z prawem (ustawą o biegłych rewidentach) wycenia swoje usługi w zależności od szacunku pracochłonności. Jest to więc element zależny zatem od samej firmy audytorskiej, choć istotnie powiązany z cechami samej fundacji.