Audyt finansowy w JZP – jakie obowiązki, wymagania i ograniczenia?
W przypadku jednostek zainteresowania publicznego (JZP), czyli w skrócie spółek giełdowych notowanych na rynku regulowanym oraz większości instytucji finansowych, badanie sprawozdania finansowego podlega zaostrzonym regulacjom, wynikającym m.in. z ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.
Z racji znaczenia informacji finansowych publikowanych przez JZP dla wielu inwestorów ale również dla systemu finansowego oraz stabilności obrotu gospodarczego, przepisy ustawowe zawierają szczególne wymogi dotyczące zarówno przebiegu audytu jak i kwalifikacji oraz kompetencji i zasobów firm audytorskich, które go przeprowadzają.
Dowiedz się, jaka firma audytorska może badać JZP, jakie są ograniczenia i wymogi prawne i poznaj inne najważniejsze szczegóły!
W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na następujące pytania:
- Co to jednostka zainteresowania publicznego, jakie dodatkowe wymogi oznacza bycie JZP oraz na co należy uważać?
- Kto przeprowadza badanie JZP – jakie firmy audytorskie mają do tego prawo zgodnie z przepisami?
- Jakie dodatkowe obowiązki ma firma audytorska, która bada sprawozdania finansowego jednostek zainteresowania publicznego?
Co to JZP i kogo dotyczą te bardziej rygorystyczne regulacje?
Zgodnie z art. 2 pkt 9) ustawy o biegłych rewidentach (który stanowi implementację art. 2 pkt 1) unijnej dyrektywy 2013/34, w której wszakże użyta jest nazwa „jednostek interesu publicznego”), jednostkami zainteresowania publicznego (w skrócie JZP) są m.in.:
-
spółki publiczne (emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym), czyli innymi słowy spółki giełdowe notowane na głównym rynku,
-
banki krajowe i oddziały banków zagranicznych,
-
zakłady ubezpieczeń i reasekuracji,
-
fundusze emerytalne,
-
instytucje płatnicze o istotnym znaczeniu,
-
inne podmioty uznane za JZP zgodnie z kryteriami ustawowymi.
Bycie JZP oznacza dla spółki między innymi konieczność istnienia w jej strukturze komitetu audytu. Zgodnie z ustawą o biegłych rewidentach JZP podlegają też nadzorowi ze strony Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Ponadto, dla dyrektora finansowego odpowiadającego za sprawozdawczość w JZP oznacza to konieczność szczególnej staranności m.in. w zakresie:
- wyboru właściwej firmy audytorskiej oraz biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie w jej imieniu, również pod kątem kompetencji do audytu JZP (o czym niżej), oraz
- przygotowania dokumentacji zgodnej ze wszelkimi wymogami, w tym nadzorczymi.
Kto przeprowadza badanie JZP?
Badanie sprawozdania finansowego (audyt finansowy) JZP może być przeprowadzone wyłącznie przez firmę audytorską:
-
wpisaną na listę firm audytorskich prowadzoną przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego (PANA),
-
spełniającą dodatkowe wymogi w zakresie systemu kontroli jakości, niezależności, rotacji, transparentności oraz która posiada odpowiednie doświadczenie i zasoby umożliwiające przeprowadzenie badania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania (MSB). Wymogi te są określone w rozporządzeniu unijnym nr 537/2014.
Możliwe jest sprawdzenie, czy dana firma audytorska posiada doświadczenie w badaniu JZP. W tym celu można zajrzeć do publikowanego na stronie PANA wykazu.
Nadzór oraz obowiązki firm audytorskich przeprowadzających badania JZP
Firmy audytorskie audytujące jednostki zainteresowania publicznego, tak jak inne firmy audytorskie, podlegają nadzorowi Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (PANA). Są jednak kwestie, które odróżniają je od innych firm:
- mają one obowiązek publikować roczne sprawozdania z przejrzystości,
- podlegają one co do zasady częstszej kontroli przez organ nadzoru audytowego (nie minimum raz na 6, lecz minimum raz na 3 lata, co wynika z regulacji UE).