Kogo będą obowiązywały regulacje ESG w 2026 roku i kolejnych latach?
Autor: Marcin Obroniecki
W ostatnich miesiącach postępują prace nad przesunięciami w harmonogramie implementacji dyrektywy CSRD, zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym. Komisja Europejska zainicjowała też rewizję progów określających, kto ma obowiązek raportowania, co może diametralnie zmienić liczbę podmiotów objętych sprawozdawczością zrównoważonego rozwoju.
Poniżej syntetyczne podsumowanie aktualnego stanu prac legislacyjnych. To już kolejny wpis z kategorii dotyczącej pakietu Omnibus ESG, w ramach której śledzimy ewolucję unijnego podejścia do regulacji w obszarze zrównoważonego rozwoju. Zachęcamy też do przeczytania pozostałych tekstów!
Spis treści
Czytając ten wpis dowiesz się:
- Na czym polega pierwszy etap pakietu Omnibus – czyli mechanizm „stop-the-clock”?
- Kiedy w ustawie o rachunkowości pojawi się przesunięcie rozszerzenie raportowania ESG?
- Jakie są planowane dalsze zmiany w kryteriach dla obowiązku raportowania ESG i kogo to raportowanie będzie dotyczyło od 2028 roku?
- W jakim zakresie można oczekiwać zmian w standardach raportowania ESRS i Taksonomii ESG?
Pierwszy etap pakietu Omnibus – zamrożenie obowiązku raportowania dla nowych podmiotów w 2026-2027
Jak informowaliśmy w naszym poprzednim wpisie dot. omnibusa ESG, Komisja Europejska podzieliła prace nad tym pakietem na dwa najważniejsze etapy. Pierwszy etap miał polegać na czasowym zawieszeniu obowiązku sprawozdawczości ESG dla kolejnych grup w zależności od wielkości firmy. I tak oto w kwietniu 2025 r. przyjęto unijny pakiet legislacyjny tzw. Omnibus I. Zakłada on odroczenie obowiązku raportowania o dwa lata dla firm kwalifikujących się do tak zwanych drugiej i trzeciej fali:
-
duże przedsiębiorstwa nienotowane (fala druga) – zamiast raportować za 2025 r. (czyli w roku 2026), rozpoczną raportowanie dopiero za 2027 r. (a zatem w roku 2028),
-
notowane MŚP (fala trzecia) – uzyskają dodatkowy czas do 2029 r.
Celem tego mechanizmu „stop-the-clock” nie była zmiana kryteriów dla obowiązku raportowania ESG, lecz umożliwienie lepszego przygotowania organizacyjnego i technicznego firm, w tym poprawy jakości danych oraz infrastruktury raportowej. To odroczenie miało mieć charakter przejściowy – ponieważ kolejna grupa podmiotów miała być objęta obowiązkiem raportowania już od 2026 roku chodziło o jak najszybsze cofnięcie zmian wprowadzonych (dopiero co!) wraz z implementacją CSRD.
Co istotne, czasowe zamrożenie nie dotyczy dużych spółek giełdowych (w dużej mierze jednostek zainteresowania publicznego), które złożyły pierwsze raporty zgodne z ESRS w 2025 roku.
Kiedy będzie przesunięcie terminów ESG w polskiej ustawie o rachunkowości?
W ślad za decyzjami unijnymi, rząd polski w czerwcu 2025 r. przyjął projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości, który przesuwa obowiązki raportowania ESG w zgodzie z nowym harmonogramem. Nowelizacja została uchwalona przez Sejm z początkiem lipca i obecnie oczekuje podpis Prezydenta a następnie na publikację w Dzienniku Ustaw. Polska implementacja wprowadza analogiczne przesunięcia dla dużych jednostek oraz notowanych małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).
Drugi etap pakietu Omnibus – zmiana kryteriów dla obowiązku raportowania ESG
Niezależnie od powyższej opisywanych zmian, Komisja Europejska zapowiedziała przegląd kryteriów kwalifikujących przedsiębiorstwa do obowiązków wynikających z CSRD. Celem jest bowiem zmniejszenie liczby firm, których raportowanie ESG będzie dotyczyło. I tak wśród proponowanych zmian znalazła się m.in. propozycja podwyższenia progu liczby pracowników. Komisja Europejska zapowiedziała zwiększenia obecnego limitu z 250 do 1000 pracowników. To właśnie m.in. ten aspekt budzi najgorętsze dyskusje w Brukseli. Partie lewicowe, zielone i centrowe zaproponowały podniesienie progu do 500 pracowników. Projekt podlega konsultacjom, które mogą okazać się długie z racji mocno rozbieżnych stanowisk wśród europejskich polityków. Dlatego decyzje w tym zakresie jeszcze nie zapadły.
Zapowiadane zmiany w ESRS i Taksonomii
Jednocześnie KE zapowiedziała rewizję samych standardów ESRS – planowane jest zmniejszenie liczby obowiązkowych danych, które należy sprawozdawać w raporcie (ang. data points), uprości raporty dla pierwszej fali firm oraz usunie wymóg tworzenia sektorowych standardów.
Równoległe prace toczą się również w obszarze taksonomii: konsultacje Omnibus objęły zmiany trzech aktów delegowanych (Climate, Environmental, Disclosures), które skrócą format ujawnień, uproszczą wymogi oraz wprowadzą opcje dobrowolne. Nowe kryteria mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 r.