Prawidłowe ustalenie skali w procesie podwójnej istotności według KSUA 3002PL
Autor: Agnieszka Baklarz
Jednym z najistotniejszych, a jednocześnie najtrudniejszych elementów procesu analizy podwójnej istotności (ang. double materiality) jest ustalenie odpowiedniej skali – zarówno dla istotności wpływu, jak i istotności finansowej. To właśnie skala decyduje o tym, czy temat zostaje uznany za istotny, a tym samym – czy znajdzie się w raporcie ESG.
Na potrzeby webinaru z 30 maja br. przeanalizowano kilka podejść stosowanych przez raportujące podmioty. Na szczególną uwagę zasługuje podejście zastosowane przez spółkę InPost.
Spis treści
Z tego wpisu dowiesz się m.in.:
- Jakiego podejścia nie należy stosować do ustalania skali istotności?
- Jakie są najważniejsze zalety metodologii stosowanej przez spółkę InPost w ich raporcie ESG?
- Na jakie kryteria zwrócić uwagę przy konstrukcji skali?
- Dlaczego docelowo dobrze skonstruowana skala oceny istotności nie tylko pozwala spełnić wymogi ale jest też korzystna dla podmiotu, który raportuje?
Jakie podejście do ustalania skali jest niewłaściwe?
Wiele podmiotów raportujących w zakresie ESG stosuje pięciopunktową skalę ocen (1–5), przypisując każdemu tematowi średnią ocenę na podstawie odpowiedzi interesariuszy. Skala ta, choć popularna, może być myląca. Występowanie środkowego punktu (3) powoduje, że respondenci często wybierają odpowiedź neutralną, a raportujący – arbitralnie odcinają tematy „poniżej 4” jako nieistotne.
Taka metodologia może nie zapewniać wystarczającej przejrzystości jeśli każda z ocen nie jest w pełni opisana i nie jest jasne, co przez konkretną ocenę jest rozumiane.
Przykład dobrej praktyki w zakresie ustalania skali – przykład raportu ESG InPost
Spółka InPost w swoim raporcie za 2024 rok zastosowała klarowny i precyzyjny system oceny, który może stanowić punkt odniesienia dla innych jednostek, które raportują ESG. Skala tego podmiotu uwzględniała m.in.:
- prawdopodobieństwo wystąpienia wpływu: od pojedynczych przypadków do powszechnych zjawisk;
- skala wpływu na ludzi i środowisko: od mało znaczących po poważne i rozległe skutki;
- zasięg geograficzny: od lokalnego po globalny;
- nieodwracalność skutków: od łatwo odwracalnych do trwałych i nieodwracalnych;
- wpływ finansowy: od poniżej 5 mln EUR do powyżej 250 mln EUR, z uwzględnieniem szans i ryzyk.
Dzięki takiemu podejściu, każdy z czynników był oceniany według jednoznacznych kryteriów. To pozwoliło nie tylko na przejrzyste odcięcie tematów istotnych, ale również na ich zaklasyfikowanie według logicznych i mierzalnych progów. Dla biegłego rewidenta taka struktura jest szczególnie cenna – umożliwia bowiem nie tylko weryfikację samej listy tematów, ale i ocenę adekwatności przyjętej metody.
Jakie kryteria przyjąć do konstrukcji właściwej skali?
W świetle §66 i §72 lit. e KSUA 3002PL, a także sekcji 3.4 ESRS 1, biegły rewident powinien ocenić, czy progi istotności są należycie opisane i uzasadnione. Przykład InPost pokazuje, że możliwe jest skonstruowanie skali, która spełnia te wymogi. Kluczowe jest:
- opisanie skali w sposób umożliwiający weryfikację zrozumienia i konsekwencji metodologii;
- zastosowanie jednoznacznych progów liczbowych lub jakościowych;
- umożliwienie odtworzenia procesu selekcji tematów przez niezależnego weryfikatora.
Podsumowanie
Proces ustalania skali istotności to fundament rzetelnego raportowania zgodnego z zasadą podwójnej istotności. Podejście arbitralne, oparte na nieprzejrzystych ocenach, nie spełnia wymogów KSUA 3002PL. Natomiast przykłady takie jak InPost dowodzą, że możliwe jest zastosowanie skal, które są nie tylko zgodne z wymogami, ale również użyteczne z punktu widzenia oceny raportu ESG przez biegłego rewidenta podczas atestacji sprawozdawczości ESG.