Jak podejść do procesu konsolidacji informacji w sprawozdaniu ESG grupy kapitałowej?
Autor: Agnieszka Baklarz
W poprzednim wpisie skończyłam na rozważeniu tematu, czy jeśli jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej to zawsze należy przygotować jednostkowe sprawozdania zrównoważonego rozwoju. Konkluzja wskazywała, że w wielu przypadkach sprawozdania „jednostkowego” nie trzeba robić, ale żeby zrobić sprawozdanie „skonsolidowane” dla grupy na pewno trzeba mieć informacje z poziomów poszczególnych jednostek zależnych (przeprowadzone analizy podwójnej istotności).
Jak w takim razie można podejść do procesu konsolidacji informacji w celu sporządzenia sprawozdania grupy?
Spis treści
Z tego wpisu dowiesz się:
Ogólne wytyczne EFRAG
Temat z pewnością nie jest oczywisty i zależy od tego, jak można podejść do przebiegu głównych procesów i łańcucha wartości w grupie i w poszczególnych spółkach.
Dla zdefiniowanego łańcucha wartości oraz pewnej strategii biznesowej ustala się, które ryzyka i możliwości są na tyle ważne (pod kątem tak finansowym jak i pod kątem środowiska czy pod kątem społecznym), że podmiot powinien zacząć nimi zarządzać w sposób czynny i co za tym idzie w odniesieniu do tych ryzyk prowadzić raportowanie.
Rozważając grupę kapitałową i poszczególne podmioty składające się na grupę stajemy więc przed wyzwaniem, czy powinniśmy proces ustalania istotności przeprowadzać dla grupy czy też dla poszczególnych podmiotów tej grupy.
Wskazówki zawarte w punkcie 191 wytycznych Europejskiej Grupy Doradczej ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) IG1 mówią o dwóch typach podejść do istotności:
a) odgórnym, polegającym na przeprowadzeniu oceny istotności na poziomie całej grupy i następnie konsultacji z jednostkami zależnymi;
b) oddolnym, polegającym na przeprowadzeniu oceny na poziomie każdej jednostki zależnej a następnie konsolidacji wyników.
Możliwe jest oczywiście podejście mieszane. Podejście mieszane może być zastosowane nie tylko ze względu na kryterium odmienności poszczególnej spółki ale również ze względu na kryterium konkretnego oddziaływania (np. odrębnie zarządzać oddziaływaniem na bioróżnorodność a wspólnie, czyli odgórnie, oddziaływaniem na pracowników i ich prawa).
Warto przez chwilę poddać krytycznej ocenie oba podejścia.
Podejście odgórne
W podejściu odgórnym zakładamy, że mamy wspólny dla całej grupy łańcuch wartości, który w sposób naturalny przebiega przez poszczególne spółki (np. jedna spółka jest spółką logistyczną, druga produkcyjną, trzecia zajmuje się sprzedażą w jednym kraju, czwarta zajmuje się sprzedażą w innym kraju, piąta dostarcza niezbędne zasoby ludzkie itp.)
Przy takim układzie, kiedy to możemy rozpatrywać de facto grupę jako jeden organizm gospodarczy, podejście odgórne wydaje się jedynym sensownym podejściem. Cała grupa ma ustaloną wspólną strategię działania i do tej strategii dopisywane są po prostu dodatkowe ryzyka związane ze zrównoważonym rozwojem. Naturalnym jest więc podejście od góry.
W takim podejściu proces konsolidacji polega na kilku krokach:
- przygotowaniu wspólnego opisu strategii oraz ustalenia istotności
- zweryfikowaniu czy w jednostkach zależnych nie występują istotne dodatkowe ryzyka do zarządzenia (jeśli istnieją to włączamy je w sposób raportowania skonsolidowanego i mierzenia co roku)
- ustaleniu, dla których procesów zasięg 3 będzie liczony dla całej grupy
- dla pozostałych procesów ustalenie wspólnych wskaźników które ma raportować każdy z podmiotów
- przygotowanie informacji z każdego podmiotu w umówionym zakresie
- prostego zsumowania w jednym raporcie wszystkich danych.
Podejście oddolne
W podejściu oddolnym zakładamy, że każdy z podmiotów ma własny łańcuch wartości i każdy z podmiotów ma odrębną strategię co robić zarządzaniem ryzykiem. Taki przypadek zachodzi jeśli podczas projektowania grupy kapitałowej w każdej ze spółek zdywersyfikowana została branża w jakiej działają te spółki i co więcej nie tworzą one wspólnych produktów czy brandów.
Dla każdego podmiotu zależnego przeprowadzamy wówczas analizę istotności i ustalenia którymi ryzykami będzie zarządzała dana spółka w sposób aktywny.
W takim podejściu proces konsolidacji polega na:
- przygotowaniu pełnego sprawozdania na poziomie każdej ze spółek (strategia, istotność, wskaźniki),
- przygotowanie strategii na poziomie całej grupy kapitałowej,
- przeprowadzenie oszacowania istotności na poziomie grupy kapitałowej,
- przygotowanie na bazie wcześniejszych kroków wspólnego raportu.
Podsumowanie
Do wyboru sposobu przygotowania skonsolidowanego sprawozdania zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej należy podejść po dokładnym rozpoznaniu specyfiki strategii biznesowej oraz zasad ładu korporacyjnego we wszystkich spółkach grupy oraz w całej grupie jako całości. W większości przypadków prawdopodobnie grupy mogą wybrać podejście mieszane w odniesieniu do kryterium konkretnego oddziaływania. Jeśli grupa rozważa zakupienie doradztwa we wdrażaniu ESG warto wziąć pod uwagę również proces konsolidacji podczas zapytania ofertowego.
