ESG a CSR – różnice i podobieństwa między tymi pojęciami często zamiennie stosowanymi
Popularne w ostatnich latach pojęcia ESG i CSR są często używane zamiennie, czasem wręcz jako synonimy.
Pytanie o podobieństwa i różnice jest tym bardziej zasadne, że w Europie kluczowa regulacja dotycząca ESG to dyrektywa CSRD, której nazwa jest zatem bardzo zbliżona do CSR…
Czy zatem słusznie pojęcia te czasem uchodzą za synonimy? Poniżej przedstawiamy artykuł przedstawiający podobieństwa i tłumaczący różnice pomiędzy ESG a CSR.
Spis treści
Na tej stronie dowiesz się:
Co to CSR?
CSR to skrót od angielskiego pojęcia Corporate Social Responsibility (po polsku społeczna odpowiedzialność biznesu). Pojęcie CSR ma długą historię jako element strategii budowania wizerunku firm. Wiele firm publikowało informacje o działaniach CSR, aby pokazać, że angażują się one w bardzo różne inicjatywy prospołeczne, środowiskowe i filantropijne.
Działania CSR oraz publikowanie informacji o nich jest co do zasady dobrowolne oraz brak ścisłych standardów raportowania czy formalnych wymogów prawnych.
ESG to podejście znacznie bardziej policzalne niż CSR
Za skrótem ESG kryje się podejście do analizy wpływu podmiotu na jego otoczenie za pomocą bardzo konkretnych, mierzalnych i policzalnych narzędzi. Z czego wynika to, że jest to podejście bardziej mierzalne? Z tego, że ESG opiera się o twarde regulacje, standardy i wytyczne. Należą do nich między innymi dyrektywa CSRD oraz rozporządzenie ESRS.
W tym miejscu warto rozszyfrować skrót CSRD: Corporate Sustainability Reporting Directive (po polsku dyrektywa w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju). Nie ma zatem mowy o „społecznej” ani „odpowiedzialności”, jest za to „zrównoważony rozwój” oraz „sprawozdawczość”. Podobnie brzmiący akronim to zatem tylko zbieżność – chociaż nie bezzasadna – o czym w kolejnym akapicie.
Jakie są podobieństwa i różnice między CSR i ESG?
Patrząc na powyższe opisy CSR i ESG, jakie są podobieństwa pomiędzy tymi pojęciami? Wydają się one oczywiste, jeżeli weźmie się pod uwagę na przykład to, że dane działanie (np. wymiana floty samochodowej na nowszą i emitującą mniej spalin, lub dążenie do większej równowagi płacowej między kobietami a mężczyznami) można zarówno uznać zarówno za działanie CSR i ESG. Pomimo tego, pojęcia tego nie mogą być w pełni uznawane za synonimy, a jedynie za pojęcia bliskoznaczne. Dlaczego?
Przy dokładniejszym spojrzeniu pomiędzy pojęciami CSR i ESG są bardzo duże różnice i dotyczą one w szczególności następujących obszarów:
- dokładności zdefiniowania zakresów, których dotyczą: CSR jest pojęciem znacznie bardziej ogólnym niż ESG i można dosyć swobodnie określać, które działanie jest, a które nie jest elementem polityki CSR firmy; w przypadku ESG takiej swobody nie ma, in. za sprawą bardzo konkretnych standardów raportowania (przeczytaj więcej na temat standardu raportowania ESRS);
- stopnia uregulowania: CSR nie jest objęte regulacjami, podczas gdy ESG jest silnie uregulowane;
- obowiązkowej standardyzacji i systematyki w raportowaniu: ESG polega na kalkulacji i analizie bardzo konkretnych i mierzalnych wskaźników na podstawie obowiązkowych, jednolitych standardów raportowania ESRS.
Raporty CSR i raporty ESG
Bardzo często można zaobserwować podmioty, które dzisiaj oraz w ostatnich latach publikowały raporty ESG, jeszcze kilka lat temu publikowały raporty CSR. Obecnie „raporty CSR” pojawiają się, ale są coraz rzadsze – dominują już raczej raporty ESG.
W duzej mierze związane jest to z terminami wejścia w życie obowiązków w zakresie publikacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Od 2025 roku, w przypadku jak na razie dużych firm giełdowych, publikacja raportu ESG przestanie być dobrowolna a będzie obowiązkowa. Taki obowiązek będzie dotyczył mniejszych rodzajów w kolejnych latach.
O ile samo pojęcie nie zniknęło, jednak między innymi w dziedzinie raportowania zostało ono zastąpione przez pojęcie ESG. W internecie można znaleźć przykłady raportów z 2019 roku zatytułowanych na przykład: „raport społecznej odpowiedzialności”, lub „raport odpowiedzialnego biznesu”.
Zupełnie inny wymiar formalizacji
Największa różnica między ESG a CSR wynika z obowiązkowości i formalizacji. Dzięki takim aktom prawnym jak CSRD, które nakładają na duże przedsiębiorstwa obowiązek raportowania danych o zrównoważonym rozwoju, ESG staje się częścią formalnych raportów, które muszą być sporządzone zgodnie z jednolitymi standardami raportowania (ESRS w Unii Europejskiej) oraz atestowane przez biegłego rewidenta.
Co więcej, te raporty będą publicznie dostępne i będą mogły podlegać sankcjom prawnym, jeżeli okaże się, że dane są fałszywe lub wprowadzające w błąd. To fundamentalnie różni ESG od CSR, który nie wiąże się z takim poziomem odpowiedzialności.
Warto też zwrócić uwagę na to, że w przypadku ESG jest nie tylko raportowanie post-factum dotyczące podjętych działań, ale również dyrektywa CSRD wymaga przebudowania całej strategii przedsiębiorstwa.
Podsumowanie
Zarówno w przypadku CSR i ESG mówimy o podobnych obszarach. Bardzo często również dana informacja może być przypisana zarówno do CSR jak i do ESG. Z racji braku obowiązkowości, uregulowania i standardów raportowania CSR to jednak w dużej mierze działania z obszaru PR. W przeciwieństwie, w przypadku ESG mówimy o bardzo skodyfikowanym, wystandaryzowanym raportowanie oraz zarządzaniu ryzykiem i konieczności zgodności z jednolitymi regulacjami.