Audyt finansowy – badanie sprawozdania finansowego
Spis treści
Na tej stronie dowiesz się:
- Co to audyt finansowy i badanie sprawozdania finansowego?
- Kto przeprowadza audyt finansowy?
- Czym różni się audyt finansowy od innych audytów?
- Jakie są główne etapy badania sprawozdania finansowego?
- Czemu audyt finansowy może przeprowadzić tylko biegły rewident?
- Dlaczego audyt to nie tylko obowiązek prawny ale też szansa na budowę zaufania firmy?
Co to jest audyt finansowy?
Audyt (również audyt finansowy, audyt zewnętrzny lub badanie sprawozdania finansowego) to proces oceny sprawozdania finansowego podmiotu gospodarczego. Zgodnie z ustawą o rachunkowości, firmy, które spełniają określone warunki powinny przejść przez audyt finansowy.
Celem badania sprawozdania finansowego (audytu) jest potwierdzenie, że sprawozdania finansowe są zgodne z obowiązującymi standardami rachunkowości i prezentują rzetelny i prawdziwy obraz sytuacji finansowej jednostki. W efekcie przeprowadzonego audytu biegły sporządzane jest sprawozdanie z badania zawierające między innymi opinię o zbadanym sprawozdaniu.
Kto przeprowadza audyt?
Zgodnie z przepisami unijnymi a w efekcie ustawą o rachunkowości, która implementuje dyrektywę unijną, badanie sprawozdania finansowego (audyt finansowy) przeprowadzane jest przez biegłego rewidenta (audytora) działającego obowiązkowo w ramach firmy audytorskiej (wpisanej na listę firm audytorskich prowadzoną przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego).
Różnice między audytem finansowym a innymi audytami
Audyt (finansowy) jest czym innym, niż audyt energetyczny, audyt wewnętrzny, audyt technologiczny, audyt śledczy czy inny. Od innych audytów różni się on pod względem zakresu i celu.
Przykładowo, audyt energetyczny analizuje efektywność energetyczną gospodarstwa, nieruchomości lub przedsiębiorstwa, oceniając zużycie energii i proponując sposoby na jego optymalizację.
Audyt wewnętrzny skupia się natomiast na procesach wewnętrznych przedsiębiorstwa w celu identyfikacji ryzyk oraz zapewnienia skuteczności i efektywności operacji, a także zgodności z politykami wewnętrznymi i regulacjami.
Jak przebiega audyt?
Badanie sprawozdania finansowego obejmuje kilka etapów:
- planowanie audytu,
- badanie kontrolne,
- procedury badawcze oraz
- zakończenie audytu.
Planowanie audytu polega na zrozumieniu działalności klienta, identyfikacji ryzyk oraz przygotowaniu planu badania. W ramach badania kontrolnego oceniane są systemy kontroli wewnętrznej i ich skuteczność. Procedury badawcze obejmują przeprowadzanie testów na wybranych próbach transakcji i sald rachunkowych. W trakcie audytu biegli rewidenci badają między innymi księgi rachunkowe, sprawozdania finansowe (bilans, rachunek zysków i strat, przepływy pieniężne) oraz dowody księgowe i dokumenty transakcyjne. Na koniec sporządzane jest sprawozdanie z badania.
Audyt finansowy zastrzeżony dla biegłych rewidentów
Kto przeprowadza audyt? Tylko osoby z uprawnieniami biegłego rewidenta przyznanymi po odpowiednich egzaminach przez samorząd zawodowy biegłych rewidentów mogą świadczyć usługi audytu finansowego (rewizji finansowej) w Polsce. Wynika to z konieczności posiadania odpowiedniej wiedzy, doświadczenia i niezależności.
Biegli rewidenci muszą działać w ramach firm audytorskich, które podlegają nadzorowi publicznemu.
Co ważne, biegli rewidenci muszą spełniać rygorystyczne wymagania dotyczące jakości i etyki pracy, a w ramach badania sprawozdań finansowych muszą przestrzegać przepisów prawa i standardów badania.
Dlaczego przeprowadza się audyt?
Dla kogo audyt finansowy jest obowiązkowy? Wiele podmiotów gospodarczych (w tym duże firmy oraz jednostki zainteresowania publicznego, czyli m.in. instytucje finansowe) musi, zgodnie z ustawą o rachunkowości, obowiązkowo poddać swoje sprawozdanie finansowe badaniu przez biegłego rewidenta. Celem jest dbanie o bezpieczeństwo obrotu gospodarczego oraz interesariuszy tych podmiotów (inwestorów, kontrahentów, deponentów).
Pomimo samego faktu bycia obowiązkowym, regularne i transparentne przeprowadzanie audytu zwiększa zaufanie inwestorów i klientów do danej firmy. Audyt może też pomóc w wykryciu ewentualnych nieprawidłowości lub nadużyć.
Aby audyt był obiektywny i skuteczny prawo wymaga okresowej rotacji firm audytorskich (zmiany audytora) co najmniej raz na kilka lat. Ma to zapobiegać zbyt bliskim relacjom i zażyłości między audytorem a podmiotem badanym. Biegły rewident musi bowiem być niezależnym. Rotacja pomaga zachować obiektywizm i zwiększa transparentność.
