Audyt finansowy – badanie sprawozdania finansowego

Co to jest audyt finansowy?

Audyt (również audyt finansowy, audyt zewnętrzny lub badanie sprawozdania finansowego) to proces oceny sprawozdania finansowego podmiotu gospodarczego przeprowadzany przez niezależnego, wykwalifikowanego biegłego rewidenta (audytora).

Celem badania sprawozdania finansowego (audytu) jest potwierdzenie, że sprawozdania finansowe są zgodne z obowiązującymi standardami rachunkowości i prezentują rzetelny i prawdziwy obraz sytuacji finansowej jednostki. W efekcie przeprowadzonego audytu biegły rewident sporządza sprawozdanie z badania zawierające między innymi opinię o zbadanym sprawozdaniu.

Różnice między audytem finansowym a innymi audytami

Audyt (finansowy) jest czym innym, niż audyt energetyczny, audyt wewnętrzny, audyt technologiczny, audyt śledczy czy inny. Od innych audytów różni się on pod względem zakresu i celu.

Przykładowo, audyt energetyczny analizuje efektywność energetyczną gospodarstwa, nieruchomości lub przedsiębiorstwa, oceniając zużycie energii i proponując sposoby na jego optymalizację.

Audyt wewnętrzny skupia się natomiast na procesach wewnętrznych przedsiębiorstwa w celu identyfikacji ryzyk oraz zapewnienia skuteczności i efektywności operacji, a także zgodności z politykami wewnętrznymi i regulacjami.

O tym, czym jest audyt śledczy można przeczytać tutaj.

Ręka wskazująca palcem na wykresy na kartce papieru

Jak przebiega audyt?

Badanie sprawozdania finansowego obejmuje kilka etapów:

  • planowanie audytu,
  • badanie kontrolne,
  • procedury badawcze oraz
  • zakończenie audytu.

Planowanie audytu polega na zrozumieniu działalności klienta, identyfikacji ryzyk oraz przygotowaniu planu badania. W ramach badania kontrolnego oceniane są systemy kontroli wewnętrznej i ich skuteczność. Procedury badawcze obejmują przeprowadzanie testów na wybranych próbach transakcji i sald rachunkowych. W trakcie audytu biegli rewidenci badają między innymi księgi rachunkowe, sprawozdania finansowe (bilans, rachunek zysków i strat, przepływy pieniężne) oraz dowody księgowe i dokumenty transakcyjne. Na koniec sporządzane jest sprawozdanie z badania.

Audyt finansowy zastrzeżony dla biegłych rewidentów

Kto przeprowadza audyt? Tylko osoby z uprawnieniami biegłego rewidenta przyznanymi po odpowiednich egzaminach przez samorząd zawodowy biegłych rewidentów mogą świadczyć usługi audytu finansowego (rewizji finansowej) w Polsce. Wynika to z konieczności posiadania odpowiedniej wiedzy, doświadczenia i niezależności.

Biegli rewidenci muszą działać w ramach firm audytorskich, które podlegają nadzorowi publicznemu.

Co ważne, biegli rewidenci muszą spełniać rygorystyczne wymagania dotyczące jakości i etyki pracy, a w ramach badania sprawozdań finansowych muszą przestrzegać przepisów prawa i standardów badania.

Na co ma wpływ audyt finansowy?

Dlaczego przeprowadza się audyt? Wiele podmiotów gospodarczych (w tym duże firmy oraz jednostki zainteresowania publicznego, czyli między innymi instytucje finansowe i giełdowe) musi, zgodnie z ustawą o rachunkowości, obowiązkowo poddać swoje sprawozdanie finansowe badaniu przez biegłego rewidenta.

Pomimo samego faktu bycia obowiązkowym regularne i transparentne przeprowadzanie audytu zwiększa zaufanie inwestorów i klientów do danej firmy oraz może pomóc w wykryciu ewentualnych nieprawidłowości lub nadużyć.

Aby audyt był obiektywny i skuteczny prawo wymaga okresowej rotacji firm audytorskich, czyli zmianie audytora co najmniej raz na kilka lat. Ma to zapobiegać zbyt bliskim relacjom i zażyłości między audytorem a podmiotem badanym. Biegły rewident musi bowiem być niezależnym. Rotacja pomaga zachować obiektywizm i zwiększa transparentność.

Kamienie ustawione jeden na drugim tworząc wieżyczkę