Audyt grupy kapitałowej według nowego standardu KSB 600(Z)

utworzone przez | wrz 2, 2025 | Cykl "Audyt dużych podmiotów", Standardy badania

Na czym polega wprowadzane w MSB 600(Z) podejście oparte na ryzyku i pracy z komponentami?

Autor: Agnieszka Baklarz

W globalnej gospodarce coraz więcej jednostek funkcjonuje w ramach grup kapitałowych, w tym złożonych z licznych spółek zależnych, które często znajdują się w różnych jurysdykcjach. Badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego takiej grupy stanowi zadanie wieloaspektowe: wymaga odpowiedniego zaprojektowania, skoordynowania i przeprowadzenia procedur. To właśnie w odpowiedzi na te wyzwania dokonano rewizji standardu MSB 600.

Dowiedz się więcej w tym drugim wpisie z cyklu dotyczącego audytu dużych podmiotów!

Widok z dołu dwóch wysokich biurowców na tle nieba
Przeczytaj inne wpisy z cyklu dot. audytu dużego podmiotu!

Spis treści

W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na następujące pytania:

Cele rewizji standardu MSB 600

Dotychczasowa wersja MSB 600 była krytykowana m.in. za:

  • nadmierną formalizację podejścia do komponentów,
  • niewystarczające uwzględnianie ryzyk charakterystycznych dla poszczególnych jednostek zależnych,
  • słabą integrację pracy audytorów komponentów z badaniem grupy oraz
  • ograniczoną dokumentację wykazującą sprawowanie rzeczywistego nadzoru nad badaniem konsolidacji.

Mając to na uwadze, Międzynarodowa Rada Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych (IAASB) dokonała rewizji standardu. Jego nowa wersja została przyjęta w Polsce jako Krajowy Standard Badania 600(Z) i obowiązuje dla badań skonsolidowanych sprawozdań finansowych rozpoczynających się 1 stycznia 2025 r. lub później. W nowym standardzie wzmocniono odpowiedzialność audytora grupy i sformułowano wymogi służące podniesieniu jakości audytu skonsolidowanego.

Przeczytaj inne nasze wpisy dotyczące zmian w standardach badania sprawozdań finansowych!

Podejście oparte na ryzyku

Nowe podejście zrywa z dotychczasową praktyką definiowania zakresu badania na podstawie kryteriów ilościowych. Nowy standard wprowadza model audytu ukierunkowanego na ryzyko istotnego zniekształcenia. Zgodnie z nim, biegły rewident grupy identyfikuje i ocenia ryzyka zarówno na poziomie całej grupy, jak i poszczególnych komponentów. Procedury audytowe powinny odpowiadać ocenie ryzyk, a nie jedynie skali działalności jednostek zależnych.

Wprowadzono również pojęcie ryzyka agregacji zniekształceń pochodzących z wielu nieistotnych jednostek – nawet jeśli indywidualnie ich dane są nieznaczące, łącznie mogą prowadzić do istotnego błędu. Standard wymaga w tym zakresie szerszego zastosowania zawodowego osądu oraz odejścia od sztywnych reguł pokrycia procentowego.

Zespół badania grupy i integracja prac komponentów

Badanie sprawozdania finansowego grupy kapitałowej ma być realizowane przez zespół obejmujący zarówno audytora grupy, jak i audytorów poszczególnych komponentów. Ci ostatni nie są już traktowani jako zewnętrzni współpracownicy, lecz stanowią integralną część zespołu audytowego. Audytor grupy ma obowiązek przekazać im informacje o strategii badania, istotnych ryzykach i oczekiwaniach co do wykonywanych procedur. Komunikacja z audytorami komponentów powinna być bieżąca i udokumentowana – obejmująca zarówno instrukcje, jak i uzyskiwane informacje zwrotne. Zaleca się organizowanie wspólnych spotkań planistycznych, przegląd ocen ryzyka dokonanych przez zespoły lokalne, a także bezpośredni udział audytora grupy w spotkaniach z kluczowymi spółkami zależnymi – zdalnie lub na miejscu.
Dowiedz się, jakie usługi świadczy nasza firma audytorska!

Zakres odpowiedzialności audytora grupy

Nowy standard akcentuje, że pełna odpowiedzialność za sprawozdanie z badania grupy spoczywa wyłącznie na audytorze grupy. Nie może on ograniczyć się do polegania na pracach audytorów komponentów, lecz musi aktywnie kierować i nadzorować ich działania. Dokumentacja badania grupy powinna umożliwiać zrozumienie całości procesu bez konieczności odwoływania się do akt poszczególnych komponentów. Obejmuje to m.in. tłumaczenie kluczowych dokumentów, zapewnienie dostępu do danych i, w razie potrzeby, samodzielne przeprowadzenie określonych procedur w jednostkach zależnych.

Istotność komponentów i planowanie zakresu prac

KSB 600(Z) zobowiązuje audytora grupy do ustalenia istotności wykonawczej na poziomie każdego komponentu lub procedury. Zakres prac powinien być proporcjonalny do ryzyk i nie musi obejmować pełnego badania każdej jednostki zależnej. Standard umożliwia zastosowanie elastycznego podejścia – np. przeprowadzenia audytu wybranych obszarów finansowych w mniejszych spółkach zależnych. Pojęcie „komponentu istotnego” odnosi się zarówno do jego rozmiaru, jak i występujących w nim szczególnych ryzyk. Pozostałe komponenty mogą być objęte rotacyjnym badaniem lub procedurami analitycznymi.

Sceptycyzm zawodowy i wymogi dokumentacyjne

Standard wzmacnia wymogi w zakresie sceptycyzmu zawodowego – audytor grupy powinien zachować czujność wobec informacji pochodzących z różnych szczebli zarządzania w grupie. Dokumentacja musi obejmować m.in. ocenę kompetencji i niezależności audytorów komponentów, przesłane instrukcje, zgłoszone problemy oraz wnioski z przeprowadzonych procedur. Akta audytowe powinny umożliwiać zewnętrznemu biegłemu rewidentowi zrozumienie, w jaki sposób audytor grupy doszedł do sformułowanych opinii.

Wpływ na grupę i rola komitetu audytu

Nowe podejście może oznaczać większe zaangażowanie ze strony jednostki dominującej oraz jej spółek zależnych. Audytorzy mogą oczekiwać bardziej szczegółowych danych, większej przejrzystości w zakresie korekt konsolidacyjnych, a także szerszej współpracy ze strony kierownictwa lokalnego. Komitet audytu powinien z wyprzedzeniem uzyskać informacje na temat planowanego podejścia, komponentów ocenionych jako szczególnie ryzykowne oraz zakładanych zmian w organizacji prac. W przypadkach, gdy występują trudności z dostępem do informacji lub współpracą z komponentem, komitet audytu powinien niezwłocznie zaangażować zarząd w celu zapewnienia audytorowi pełnego dostępu.

Nowe zasady mogą również wpłynąć na wysokość wynagrodzenia za audyt, z uwagi na zwiększony nakład pracy i bardziej rozbudowaną dokumentację. Komitet audytu powinien dążyć do efektywnego planowania badania, zachęcać do ujednolicenia polityk rachunkowości oraz ocenić korzyści z utrzymywania spójnej sieci audytorskiej w grupie, co może istotnie usprawnić koordynację.

Jak powinna przebiegać współpraca biegłego rewidenta z komitetem audytu i radą nadzorczą? Dowiedz się, jakie zmiany wprowadza zmieniony KSB 240!

Podsumowanie

KSB 600(Z) wprowadza istotne zmiany w zakresie planowania, realizacji i dokumentowania audytów grupowych. Nowy standard przenosi punkt ciężkości z formalnych kryteriów wielkości na ocenę ryzyk i odpowiedzialność audytora grupy za całość procesu badania. Komitety audytu powinny zapoznać się z jego głównymi założeniami, by skutecznie współpracować z audytorem i weryfikować, czy procedury są adekwatne do ryzyk. Sezon audytowy 2025/26 będzie pierwszym sprawdzianem wdrożenia nowych zasad – jego przebieg pozwoli ocenić, w jakim stopniu udało się zrealizować założony cel: poprawę jakości badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych.
Zachęcamy do zapisywania się do naszego comiesięcznego newslettera!

© Monte Vero Audit and Advisory sp. z o.o.

Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000044741.

NIP 9511864812 | REGON 013126521 | Kapitał zakładowy 50.000,00 zł | Numer na liście firm audytorskich: 1807 

Adres do e-Doręczeń: AE:PL-63711-35602-VDJRF-32

tel: +48601578787

e-mail: biuro@montevero.pl

Przeczytaj naszą Politykę prywatności
Monte Vero Audit and Advisory sp. z o.o.
Powered by  Zgodności ciasteczek z RODO
Przegląd prywatności

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.