Jak wygląda raport ESG?

Wraz z wejściem w życie znowelizowanej ustawy o rachunkowości, która wdrożyła w Polsce dyrektywę CSRD, publikacja raportu ESG stała się obowiązkowa dla coraz większej liczby firm.

Jednocześnie raporty, które pojawią się w 2025 roku będą pierwszymi sporządzonymi w oparciu o standardy ESRS. Wcześniejsze „raporty ESG” nie były sporządzane o jednolite standardy, często bazowały na różnych regulacjach i przede wszystkim nie podlegały obowiązkowej atestacji przez biegłego rewidenta. Zatem różnica pomiędzy „raportami ESG” sprzed 2025 a sprawozdawczością zrównoważonego rozwoju od 2025 jest kolosalna.

Zasadne jest więc zadanie sobie pytania: jak powinien wyglądać raport ESG sporządzany zgodnie ze standardami ESRS i ustawą o rachunkowości?

Najważniejsze elementy raportu z perspektywy jego użytkowników

Zgodnie z tym, co można przeczytać w szczegółach na naszej stronie o tym, co to jest ESG, sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju musi przedstawiać działania podjęte przez podmiot raportujący w zakresie wszystkich trzech obszarów: E, S i G. Aby możliwe było przeanalizowanie oraz zaprezentowanie danych o ESG konieczne jest ich uprzednie gromadzenie w odpowiednio wcześniejszym okresie.

Zanim jednak przedstawione zostaną dane i osiągnięcia w zakresie ESG z raportowanego okresu, to konieczne jest zaprezentowanie również miejsca ESG w modelu biznesowym. Chodzi o strategię ESG, czyli sposób ujmowania działań na rzecz zrównoważonego rozwoju w całościowej strategii przedsiębiorstwa. Raportowanie musi bowiem pokazać, w jaki sposób realizowana jest długofalowa strategia i że podejmowane działania na rzecz zrównoważonego rozwoju nie są losowe tylko dobrze przemyślane.

Wymogi regulacyjne – ustawowe, ESRS i taksonomii

Zgodnie z ustawą o rachunkowości sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju stanowi część sprawozdania z działalności. Jest to więc jeden z dokumentów publikowanych w ramach ogólnej sprawozdawczości przez firmę oraz wysyłanych do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).

Regulacje stwarzają duże wymagania dla firm raportujących. Jednym z kluczowych elementów raportu ESG jest analiza podwójnej istotności, która zakłada ocenę zarówno wpływu działalności firmy na otoczenie (w tym na środowisko i społeczeństwo), jak i wpływu czynników zewnętrznych, takich jak zmiany klimatyczne czy społeczne, na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. W wyniku analizy podwójnej istotności w raporcie powinny zostać również ujawnione ryzyka dla zrównoważonego rozwoju z perspektywy podmiotu raportującego.

Ponadto standardy ESRS szczegółowo określają obowiązek uwzględnienia łańcucha wartości (lub – w przypadku grup kapitałowych i obowiązku publikacji skonsolidowanego raportu ESG – łańcuchów wartości) – od dostawców po końcowych odbiorców.

Dlaczego warto dopilnować, aby raport ESG spełniał wszystkie wymagania?

Jak pisaliśmy wyżej, zgodnie z ustawą o rachunkowości raporty ESG muszą zostać zweryfikowane przez biegłego rewidenta. Tak zwana atestacja oznacza między innymi dokładne sprawdzenie zgodności sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju ze wszystkimi wymaganiami wynikającymi z regulacji. Niewystarczające lub niewłaściwe wykonanie obowiązków przez  tego biegłego rewidenta może skutkować karą wynikającą z art. 78 ustawy o rachunkowości, który po znowelizowaniu ustawy brzmi: „Biegły rewident, który sporządza niezgodną ze stanem faktycznym opinię o: (…) sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (…) podlega grzywnie albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.” Biegły rewident będzie miał więc interes w tym, aby jak najlepiej podejść do przeprowadzanej atestacji.