Wraz z opublikowaniem w Dzienniku Ustaw ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości…, która wdraża do polskiego prawa dyrektywę CSRD, dobiegła końca implementacja CSRD w Polsce. Od 2025 roku będą zatem obowiązywać zapowiadane przepisy dotyczące obowiązkowej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (raportowania ESG). Ustawa stanowi, że na początku, w 2025 raportować będą musiały (co do zasady) największe podmioty, a w kolejnych latach również mniejsze firmy, w tym MŚP.

Czy zatem można powiedzieć, że z punktu widzenia regulacji ESG nastąpił koniec historii, i że wszystkie prace legislacyjne już zakończone? Nie! Zachęcamy do przeczytania poniższego wpisu po więcej informacji!

Implementacja CSRD i co dalej?

O ile obok dyrektywy CSRD w Unii Europejskiej przyjęte zostały również standardy raportowania ESRS, to nie ma jak na razie unijnej regulacji dotyczącej atestacji raportu ESG. CSRD mówi jednak, że weryfikacja raportów ESG jest konieczna. Dlatego też znowelizowana ustawa o rachunkowości zawiera m.in. nowy przepis, art. 64 ust. 7, który mówi, że „Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju oraz sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej podlegają atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przez biegłego rewidenta (…)”.

Jak na razie jednak nie ma standardu atestacji według którego taka atestacja mogłaby zostać przeprowadzona. Dyrektywa zobowiązuje Komisję Europejską do przyjęcia przed 1 października 2026 r. standardów atestacji dającej ograniczoną pewność. Do 1 października 2028 r. ma zostać oceniona zasadność przyjęcia unijnych standardów dających wystarczającą pewność.

Co mówi art. 26a ust. 2 dodawany przez CSRD do dyrektywy 2006/43/WE?

Dyrektywa CSRD dodała do dyrektywy 2006/43/WE nowy przepis w postaci art. 26a. Artykuł ten mówi, że do czasu pojawienia się unijnych standardów atestacji kraje unijne mogą ustanowić własne, lokalne standardy atestacji. Ust. 2 tego artykułu precyzuje, że „Państwa członkowskie przekazują Komisji krajowe standardy, procedury lub wymogi atestacji co najmniej trzy miesiące przed ich wejściem w życie.”

W przypadku większości przepisów dyrektywy CSRD konieczna jest implementacja. Dla wspominanego wyżej przepisu dyrektywy jednak brak przepisu wdrażającego go w ustawie o rachunkowości. Ministerstwo Finansów w tak zwanej tabeli zgodności wskazuje, że „Art. 26a ust. 2 akapit drugi dyrektywy nie wymaga transpozycji.” Z powyższego można zatem wnioskować, że przepis dyrektywy jest uznawany przez ustawodawcę jako stosujący się wprost.

Kiedy pojawią się standardy atestacji?

Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2) ustawy zmieniającej, „Krajowa Rada Biegłych Rewidentów określi, w drodze uchwał: (…) 2) krajowe standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (…)”. Należy zauważyć, że 31 października br. na stronie internetowej Polskiej Izby Biegłych Rewidentów pojawił się projekt standardu atestacji (w ramach tak zwanych prekonsultacji).

Jakie są zatem etapy do przyjęcia standardu?

  1. Właściwe konsultacje projektu standardu atestacji (było to już zapowiadane na stronach PIBR, choć termin jest nieznany);
  2. Przyjęcie uchwały przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów i przekazanie jej do zatwierdzenia przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego;
  3. zatwierdzenie tej uchwały przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego;
  4. przekazanie zatwierdzonej uchwały przez Rząd do Komisji Europejskiej na co najmniej trzy miesiące przed jej wejściem w życie.

Kiedy zatem ten standard może wejść w życie? Przy założeniu, że pierwsze dwa kroki zostałyby wykonane do lutego 2025 roku standard mógłby zacząć obowiązywać bliżej połowy 2025 roku.

Według jakich standardów będą badane raporty ESG do czasu przyjęcia standardu atestacji?

Niezależnie od opisane powyżej harmonogramu, którego wypełnienie jest konieczne do przyjęcia standardu atestacji, firmy, które spełniają kryteria raportowania w 2025 roku muszą raporty ESG opublikować i atestować. To oznacza więc, że nawet bez standardu atestacji atestacja musi być przez biegłego rewidenta przeprowadzona.

Najbardziej właściwym standardem jest jak na razie KSUA 3000(Z), chociaż elementy KSUA 3410 mogłyby być również użyte w odniesieniu do weryfikowania prawidłowości ujawnień dotyczących emisji gazów cieplarnianych.