Na co uważać przy atestacji sprawozdania zrównoważonego rozwoju?
Autor: Agnieszka Baklarz
Jak wiadomo, pomimo upływu terminu na implementację dyrektywy CSRD (upłynął 6 lipca br.) nie została ona jeszcze zaimplementowana do naszego prawa. Niezależnie jednak od tego, czy dyrektywa ta zostanie wdrożona w Polsce przed końcem 2024 r. lub też nie, to największe polskie spółki tak, czy owak będą musiały opublikować sprawozdanie zrównoważonego rozwoju oraz poddać je atestacji.
Dlatego już niedługo biegli rewidenci powinni wydać opinię zgodnie z dyrektywą. Warto więc przyjrzeć się, co będzie zawierało sprawozdanie z atestacji przynajmniej na podstawie dyrektywy 2013/34/UE oraz projektu ustawy zmieniającej ustawę o biegłych rewidentach (czyli na razie nie odwołuję się do standardów wykonywania zawodu, bo w tym zakresie nie są one jeszcze gotowe).
Spis treści
Z tego wpisu dowiesz się:
Co mówi dyrektywa CSRD?
Dyrektywa CSRD wprowadziła do języka usług rewizji finansowej nowe określenie: „atestacja sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju”. Poświadczenie to jest definiowane jako „przeprowadzenie procedur skutkujących wydaniem opinii przez biegłego rewidenta lub firmę audytorską zgodnie z art. 34 ust. 1 akapit drugi lit. aa) oraz art. 34 ust. 2 dyrektywy 2013/34/UE”
W usłudze przeprowadzanej w Polsce przez biegłego rewidenta reprezentującego firmę audytorską istotne są więc dwa aspekty:
- wykonanie procedur, które sprawdzą prawdziwość poszczególnych stwierdzeń zaprezentowanych w sprawozdaniu zrównoważonego rozwoju
- wydanie opinii podsumowującej wykonane procedury. Opinia ta powinna spełniać wymogi dyrektywy 2013/34/UE (czyli zostać zaimplementowana do odpowiedniej ustawy – w tym przypadku do ustawy o biegłych rewidentach).
Opinia z usługi atestacyjnej raportu ESG – czego ma dotyczyć?
Zgodnie z art. 34 ust. 1 akapit drugi lit. aa) oraz art. 34 ust. 2 dyrektywy 2013/34/UE sprawozdanie z atestacji musi zawierać opinię dającą ograniczoną pewność w odniesieniu do kilku zagadnień:
- zgodności sprawozdania zrównoważonego rozwoju z wymogami dyrektywy CSRD wprowadzającej taką sprawozdawczość; w tym zgodności sprawozdania ze standardami sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (czyli ESRS lub standardy uproszczone dla małych i średnich podmiotów),
- procesu przeprowadzonego przez jednostkę w celu identyfikacji informacji przedstawionych zgodnie z tymi standardami sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (czyli tzw. podwójnej istotności);
- oraz zgodności z wymogiem znakowania sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (czyli odniesienie do znakowania zgodnie z formatem XBRL);
- zgodności z wymogami sprawozdawczymi zawartymi w art. 8 rozporządzenia (UE) 2020/852 (czyli odniesienie do taksonomii UE).
Jak będzie wyglądała opinia biegłego rewidenta do raportu ESG?
Tak sformułowany zakres opinii oznacza, że dla każdej z części opinii dotyczącej raportu ESG biegły rewident będzie musiał przeprowadzić stosowne procedury dające ograniczoną pewność. Oznacza to, że swoją opinię sformułuje on w sposób negatywny (na przykład: „nie znaleziono przesłanek wskazujących na to, że…”).
Można się więc spodziewać, że w opinii znajdą się stwierdzenia, że na podstawie procedur i zgromadzonych dowodów biegły rewident nie zidentyfikował żadnej kwestii, która pozwalałaby stwierdzić, że sprawozdanie zrównoważonego rozwoju nie jest we wszystkich istotnych kwestiach zgodne z zagadnieniami wskazanymi przeze mnie powyżej.
Co powinno znaleźć się w sprawozdaniu z atestacji oprócz opinii?
Oprócz samej opinii, zgodnie z art. 28a dyrektywy 2013/34/UE w sprawozdaniu sporządzonym na piśmie (a w odniesieniu do emitentów: sporządzonym w formacie XHTML) zawarte będzie wskazanie:
- podmiotu, którego dotyczy sprawozdanie;
- wskazanie, czy sprawozdanie dotyczy grupy kapitałowej czy też tylko jednostki;
- dzień, na który została sporządzona oraz okres nią objęty;
- wskazuje ramy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju zastosowane przy sporządzaniu sprawozdania zrównoważonego rozwoju;
- opis zakresu atestacji sprawozdania zrównoważonego rozwoju, w którym określa się co najmniej standardy atestacji;
- datę wydanego sprawozdania z atestacji;
- podpis biegłego rewidenta przeprowadzającego usługę w imieniu firmy audytorskiej.
W projekcie ustawy zmieniającej ustawę o biegłych rewidentach dodatkowo wskazane są elementy:
- nazwa i siedziba firmy audytorskiej;
- inne elementy, które biegły rewident uzna za konieczne.
Jaki poziom zapewnienia da opinia z atestacji raportu ESG?
Warto przy tym zauważyć, że zgodnie z projektem zmiany ustawy o biegłych rewidentach konieczne jest opisanie opisu zakresu atestacji odrębnie od samych standardów atestacji.
Projekt ustawy zawiera również wyraźne stwierdzenie, że należy wskazać poziom zapewnienia atestacji, czyli obecnie poinformować, że jest to opinia dającą ograniczoną pewność (element obecnie obligatoryjny) lub – jeśli jednostka zdecyduje się na podwyższenie poziomu zapewnienia ze strony biegłego rewidenta – poinformować, że jest to opinia dająca wystarczającą pewność.
Podsumowanie
Powyższe informacje mogą okazać się przydatne dla firm, które w roku 2025 będą musiały opublikować oraz poddać atestacji raport ESG i które już teraz muszą w związku z tym podpisywać stosowne umowy z firmą audytorską.
W kolejnych wpisach odniosę się do różnicy pomiędzy opinią dającą ograniczoną pewność a opinią dającą wystarczającą pewność (czyli jednego z powodów, dla których nie można mówić o „audycie” sprawozdania zrównoważonego rozwoju!).
